پترولوژی و ژئوشیمی توده های سینیتی و گابرویی شمال معدن فسفات اسفوردی (شمال خاور بافق)

چکیده منطقه مورد مطالعه در فاصله 30 کیلومتری شمال­خاور بافق و در مجاورت معدن فسفات اسفوردی واقع شده ­است. این منطقه دربرگیرنده واحدهای سنگی سری ریزو به سن پرکامبرین بالایی- کامبرین بوده که توده­های نفوذی متعددی با ترکیب سینیتی و گابرویی به داخل آن نفوذ کرده­اند. مطالعات میکروسکوپی نشان می­دهد که سینیت­ها حاوی بافت­های هتروگرانولار، پرتیتی و صفحه شطرنجی بوده و متشکل از آلکالی فلدسپار (ارتوز)، پلاژیوکلاز، آمفیبول و پیروکسن و بیوتیت می­باشند. توده گابرویی دارای بافت­های هتروگرانولار و اینترگرانولار به همراه کانی­های پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آمفیبول و بیوتیت است. مطالعات ژئوشیمیایی حاکی از ماهیت آلکالن و محتوای پتاسیم بالا تا شوشونیتی این توده­های نفوذی است. در نمودارهای چند عنصری بهنجار شده، توده­های مزبور از الگوی مشابهی برخوردار هستند که می­تواند نشانگر ارتباط ژنتیکی آنها باشد. این نمودارها یک الگوی غنی از  lile همراه با آنومالی منفی عناصر hfse را نشان می­دهند. الگوی عناصر کمیاب خاکی بهنجار شده به کندریت نشانگر یک الگوی پرشیب غنی از عناصر lree با نسبت بالای lree/hree  می­باشد. الگوهای یادشده همراه با آنومالی مثبت و منفی عناصر مزبور، احتمالاً مرتبط با درجات پایین ذوب بخشی گوشته­ متاسوماتیسم­شده همراه با آلایش ماگمای گوشته­ای با مواد پوسته­ای می­باشد. با توجه به نتایج مطالعات ژئوشیمی و نمودارهای تمایز محیط­های تکتونیکی، می توان گفت که توده­های نفوذی مورد مطالعه در ارتباط با حوضه کششی و ریفتی تشکیل شده است.